Okrzesnica! Występuje w wodzie i potrafi poruszać się za pomocą wici.
Okrzesnica to jednokomórkowy organizm należący do grupy pierwotniaków z gromady Mastigophora. Jej nazwa pochodzi od greckich słów “okros” oznaczających “włosy” i “rhynchos” oznaczające “nos”. Nazwa ta doskonale opisuje wygląd okrzesnicy, która posiada charakterystyczne wici - delikatne, włókniste rozszerzenia cytoplazmy - służące do poruszania się.
Okrzesnice można spotkać w różnych środowiskach wodnych: stawach, jeziorach, morzach i rzekach. Preferują one wody słodkie, ale niektóre gatunki potrafią przetrwać również w wodzie słonej. Ich rozmieszczenie nie jest jednakowe - występują najczęściej w miejscach o dużej ilości materii organicznej, gdzie mają dostęp do pożywienia.
Okrzesnica to organizm heterotroficzny, co oznacza, że odżywia się gotowymi substancjami organicznymi. Jej dieta składa się głównie z bakterii, drobnoustrojów i innych pierwotniaków. Chwyta ona swoją zdobycz za pomocą wici, a następnie “wssa” ją do komórki, gdzie zostaje strawiona.
Struktura i ruch okrzesnicy
Okrzesnica jest organizmem o stosunkowo prostej strukturze. Jej ciało tworzy jedna komórka, w której znajdują się wszystkie niezbędne organelle: jądro, mitochondria, aparat Golgiego i inne. Oprócz tego okrzesnica posiada unikalną strukturę zwana “wiciową kieszenią” - zagłębieniem cytoplazmy, w którym osadzone są wici.
Wici są podstawowym narzędziem ruchu okrzesnicy. Działają jak wiosła, napędzając organizm do przodu. Okrzesnica może zmieniać kierunek ruchu poprzez zmianę ułożenia wici. Ruch ten przypomina falowanie, a jego tempo jest zależne od gatunku i warunków środowiskowych.
Rozmnażanie okrzesnicy
Okrzesnice rozmnażają się na dwa sposoby:
-
Dzielenie komórki: Jest to najczęstszy sposób rozmnażania. Okrzesnica dzieli się na dwie córki, które są genetycznie identyczne z matką.
-
Spocznienie: W niesprzyjających warunkach środowiskowych (np. niedobór pożywienia lub zbyt wysoka temperatura) okrzesnica tworzy cystę - strukturę odporną na niekorzystne warunki. Cysta może przetrwać w stanie uśpienia przez wiele miesięcy, a gdy warunki się poprawią, wykluwa się z niej nowa okrzesnica.
Rola okrzesnic w ekosystemie
Okrzesnice odgrywają ważną rolę w ekosystemach wodnych. Jako heterotrofy kontrolują populację bakterii i innych drobnoustrojów. Są również źródłem pokarmu dla wielu zwierząt, takich jak ryby czy inne pierwotniaki.
Jednak nadmierny wzrost populacji okrzesnic może prowadzić do zjawiska zwanego “wodorostowym kwitnieniem”. Woda staje się mętna i zielonkawa, a jej jakość pogarsza się. Takie zjawisko może mieć negatywne skutki dla innych organizmów wodnych.
Ciekawostki o okrzesnicach:
- Niektóre gatunki okrzesnic są bioluminescencyjne - emitują światło.
- Okrzesnice mogą tworzyć kolonie, które przypominają długie nitki.
- Okrzesnice są wykorzystywane w badaniach naukowych, np. do analizy ruchu komórkowego.
Okrzesnica to fascynujący organizm o prostej strukturze, ale złożonym życiu. Jej zdolność adaptacji do różnych środowisk i wpływu na ekosystem sprawiają, że jest ona ważnym elementem przyrody wodnej.